Hệ thống kiểm soát nhập khẩu mới của EU (ICS2) về an toàn và an ninh sẽ được áp dụng cho hàng nhập khẩu bằng đường biển kể từ tháng 6/2024, theo đó tất cả các lô hàng từ các nước thứ ba vào EU sẽ chịu sự quản lý của hệ thống này. Bắt đầu từ ngày 3 tháng 6 năm 2024, các hãng vận chuyển được yêu cầu thực hiện các tiêu chuẩn nghiêm ngặt hơn của ICS2, với thời hạn cuối cùng là ngày 4 tháng 12 năm 2024.
Chú thích ảnh: Các bước áp dụng ICS2
Các công ty được khuyến nghị gấp rút chuẩn bị cho thời hạn này; để có dữ liệu chính xác và toàn diện hơn. Những người tham gia cũng phải tuân thủ một quy trình phức tạp (khai báo, xác nhận trạng thái và truy vấn từ hải quan), đòi hỏi triển khai công nghệ thông tin (CNTT) cũng như tích hợp vào hệ thống CNTT nội bộ. Các thủ tục theo dõi hải quan cũng phải được tuân thủ để tránh các thông báo lỗi và sự gián đoạn liên quan trong quy trình hậu cần.
Độ chính xác của thông tin yêu cầu trong tờ khai ICS2 đối với từng lô hàng đã tăng lên đáng kể. Trong tương lai, các dữ liệu sau phải được cung cấp:
+ Địa chỉ đầy đủ của người gửi hàng xuất xứ và người nhận hàng cuối cùng,
+ Mã hàng hóa ở dạng mã HS gồm sáu chữ số cũng như EORI (kế thừa mã hải quan ở cấp EU ) của người nhận hàng.
Chủ tàu và người giao nhận nên hợp tác chặt chẽ với nhau để đáp ứng yêu cầu thông tin nâng cao này. Theo quy định, người vận chuyển sẽ khai báo hàng hóa trên cơ sở thông tin từ đặt chỗ hoặc hướng dẫn vận chuyển. Các thông tin chi tiết về mặt hàng/lô hàng thường được cung cấp bởi các nhà giao nhận vận tải.
Việc hợp tác giữa người vận chuyển và người giao nhận hàng hóa trên tờ khai ICS2 trở nên dễ dàng hơn nhờ hình thức khai báo mở rộng mới: “Khai báo nhiều lần” (tên tiếng Anh là the Multiple Filing).
Nhà cung cấp dịch vụ chỉ truyền thông tin cơ bản đến hệ thống mới của EU là giao diện chia sẻ thông tin thương nhân (Shared Trader Interface-STI). Sau đó, người giao nhận vận tải sẽ gửi thông tin bổ sung một cách riêng biệt. Dữ liệu được hợp nhất trong STI để tạo ra một cái nhìn tổng thể.
Các công ty nghiên cứu thị trường dự đoán “tỷ lệ khai báo nhiều lần” sẽ khá cao. Nguyên tắc truyền tải thông tin chia sẻ sẽ vẫn bảo vệ các nhà giao nhận vận tải khỏi các đối thủ cạnh tranh bằng cách đảm bảo rằng họ không phải tiết lộ dữ liệu nhạy cảm của khách hàng.
Từ kinh nghiệm áp dụng ICS2 trong vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không, có thể rút ra khuyến nghị cho các hãng vận tải khác như sau: Điều cần thiết là các hãng vận tải và giao nhận phải xem xét toàn bộ quá trình nhập khẩu chứ không chỉ tập trung vào những thay đổi do ICS2 gây ra. Để có thể hoàn thiện quy trình hải quan theo thủ tục, ví dụ như khai báo nhập khẩu hoặc NCTS, thông tin phải có sẵn ở cấp độ chi tiết đến mặt hàng. Chỉ khi đó việc tham chiếu đến ICS2 mới được hoàn thành thành công. Nếu không, việc tự động hủy bỏ và trì hoãn trong quá trình sẽ xảy ra và gây ra các tổn thất cho cả hãng vận tải và chủ hàng.
Nguồn: Trích từ "Báo cáo thị trường logistics châu Âu và những lưu ý đối với Việt Nam", tháng 3/2024